شخص پر خوابعلوم خَفيّه
يا علوم غريبه يكي از دو شاخهٔ "علوم" در تقسيمات باستاني است. شاخهٔ ديگر، يعني علوم جَليّه، به طب و منطق و هندسه و غيره مربوط است قوانين مشخصي داشت و در كتاب‌ها نوشته و در مكاتب تدريس مي‌شد، ولي علوم خفيه ـ كه علوم غريبه نيز ناميده مي‌شوند ـ به نيروهاي مافوق طبيعت مي‌پردازد و اسرار آن در نزد عالمانش پنهان مي‌ماند. باور اكثريت دانشمندان امروزي بر اين است كه توضيحات و ادعاهاي نهان‌شناسي يا همان علوم خفيه با علم امروزين سازگاري ندارد و از راه‌هاي علمي بر مبناي روش‌هاي علوم امروزي اثبات‌پذير نيست زيرا علوم امروزي بيشتر به نوعي ادامه دهندهٔ مسير پوزيتيويسم (تجربه‌گرائي) صرف جهت رسيدن به حقايق هستند و با توجه به نسبي و ناقص بودن علوم امروزي نمي‌توان دليل محكمي بر وجود يا عدم وجود چيزي كه در اين دايره (تجربه‌گرائي) نمي‌گنجد آورد. آنطور كه نقل شده است ،
پنج علم غريبه وجود دارد كه از عامّه مردم مخفي و پنهان است و آن را خمسه مُحتحبه مي نامند. و آن پنج علم عبارتند از: كيميا، ليميا، هيميا، سيميا، ريميا و (كلمه سر) رمز آن علوم است. هر حرفي اشاره به علمي است. به اين نكته مي توان اشاره كرد كه : علوم و فنوني مثل طالع‌بيني، جفر (عددشناسي) و رمل در رابطه با اين علوم شكل گرفتند و استفاده مي‌شوند
1- علم صناعت (علم كيميا ):
علمي است كه بوسيله آن ميتوان قواي اجرام معدني بعضي را به بعض ديگر تبديل كرد. مثلاً بوسيله اين علم ميتوان طلا و نقره را از فلزات جدا كرد. از اين رو مردم در قديم در آرزوي تبديل مس به طلا بودند و به كيميا گري علاقه فراواني داشتند .
2- علم ليميا (طلسمات):
علمي است كه بوسيله آن روح در بدن ديگري انتقال مي يابد .همچنين مي توان گفت علمي است كه از كيفيّت تاءثير قدرت اراده و روح به وسيله ارتباط آن با ارواح قوي و بزرگ ، مانند ارتباط با فرشتگاني كه موكِّل ستارگانند، گفتگو دارد. ( كيفيّت تمزيج قواي فاعله عاليه با مفعوله سافله تا فعل غريب از آن حادث گردد. )
3- علم هيميا (تسخيرات ) :
علمي است كه بوسيله آن سيارات هفتگانه را ميشناسند و در اثر آن شناخت بوسيله ستارههاي هفتگانه در زمين تصرف ميكنند و كارهاي عجيب و غريب در روي زمين انجام ميدهند. و بعضي بر اين عقيده اند كه علمي است كه از تركيب قواي عالم بالا با عناصر عالم پايين براي دست يابي به تأثيرات عجيب بحث مي كند كه مبتني است بر وجود ارتباط ميان ستارگان و نحوه قرار گرفتن آنها در آسمان با حوادث مادي و طبيعي ، و اين كه اگر شكل خاصي از آن را كه مناسب با حادثه اي مانند مرگ يا حيات كسي است ، با صورت مادي مناسب آن تركيب كنند، مراد حاصل مي شود . اين علم همان فَنّ تسخير است ؛ چون به وسيله آن ارواح قوي يا جنيان را تسخير كرده و از آنان كمك مي گيرد .
4- علم سيميا:
علمي است كه انسان بوسيله يادگيري آن ، قدرتي عجيب براي انجام كارهاي خارق العاده پيدا ميكند. همچنين اين علم از آميختن قوايِ ارادي با قواي مادي خاص براي دست يابي به تصرّفات خاصّي در امور طبيعي ، مانند تصرّف و خيال كه آن را جادوي چشم مي گويند، بحث مي كند. اين علم و فن ، از بارزترين مصداق هاي جادوگري است .نمونهٔ بارز سيمياگران در طول تاريخ جادوگران اجير‌شده توسط فرعون بودند كه در مقابل موسي (ع) قرار گرفتند .
5- علم ريميا:
علم شعبده يا شعبده بازي است . يكي ديكر از اعجاب اين علم اين است به وسيله اين علم ميتوانند در يك لحظه به هر كجا كه بخواهند بروند . (مانند طي الارض) ( عبارت است از معرفت قواي جواهر ارضيّه و مزاج آنها در يكديگر تا از آنها قوّتي حاصل شود كه از آن قوّة فعل غريب صدور يابد